Unfortunately only in Dutch, but the referenced article is in English.
“Van havermelk naar havermisleiding”
Laat ik met de deur in huis vallen: ik drink geen havermelk. Nooit gedaan ook. Maar ik werk in een omgeving waar het bijna als heilig water wordt beschouwd. Collega’s zweren erbij, cafés zetten het op de kaart met trots. Gezondheid, duurzaamheid, dierenwelzijn, het lijkt allemaal samen te komen in dat onschuldige glaasje haverwater. Tot je beter kijkt.
Iemand zei recent: havermelk is een hype. En zoals zoveel hypes in de gezondheidsindustrie, wordt ook deze niet gedragen door gedegen wetenschap, maar door emotie, marketing en groepsdenken. En dát is precies waar ik me zorgen over maak.
Havermelk gezonder dan cola? Denk nog eens na.
Laat me een gewaagde vergelijking maken. Wat is er eigenlijk gezonder: een glas havermelk of een blikje cola? Ik hoor de factcheckers al in de startblokken springen – “Cola is pure suiker!”, “Cola bevat geen eiwitten of vitamines!” En dat klopt. Cola is een lege caloriebom. Niemand betwist dat.
Maar wie even verder kijkt dan het etiket, ziet iets opmerkelijks. Havermelk wordt geproduceerd via een enzymatisch proces waarbij haverzetmeel wordt afgebroken tot maltose, een suiker met een glycemische index (GI) van 105. Ter vergelijking: gewone tafelsuiker (sucrose) heeft een GI van 65. Cola scoort ongeveer 60. Met andere woorden: hoewel havermelk mínder suiker bevat dan cola, leidt het tot een snéllere en sterkere stijging van de bloedsuikerspiegel. Zeker bij dagelijks gebruik, bijvoorbeeld in havercappuccino’s, kan dit bijdragen aan insulineresistentie, een sluipmoordenaar in onze samenleving.
Dus nee, havermelk is niet per definitie slechter dan cola. Maar het is ook geen gezondheidsdrank. En wie denkt dat hij met havermelk ‘gezond’ bezig is, maakt zich mogelijk schuldig aan dezelfde vorm van zelfbedrog die we bij frisdrankmarketing al jaren bekritiseren.
En dan hebben we het nog niet gehad over wat havermelk wel bevat: nauwelijks haver (vaak minder dan 10%), maar wel zonnebloemolie, verdikkingsmiddelen, emulgatoren, synthetische vitamines en – jawel – microplastics uit de binnenlaag van het kartonnen pak. We drinken een bewerkt, industrieel product dat met slimme marketing verpakt wordt als een natuurproduct.
Er zit iets existentieels achter deze trend. We zijn als samenleving op zoek naar houvast, naar rituelen die gezondheid en moraliteit combineren. Havermelk is geen melk. Het is een identiteit. Je bent gezond, bewust, verantwoordelijk. Zoals Slavoj Žižek ooit zei: “We enjoy our ideology.”
En hé, het is natuurlijk prima als je havermelk drinkt — net zoals ik af en toe geniet van een glaasje cola. Maar zodra we geloven dat het ‘gezond’ is omdat het plantaardig en hip verpakt is, zitten we misschien wel dieper in de marketingbubbel dan we denken.
Bron:
https://news.ku.dk/all_news/2024/12/how-chemical-reactions-deplete-nutrients-in-plant-based-drinks/#gezondheid #insulineresistentie